मुंबई .. माझ्या नजरेतून (२)

मुंबई मला active वाटते; fast पेक्षा. निदान 'धोबीघाट' सिनेमात दाखवल्या प्रमाणे fast forward command मिळाल्यासारखे लोक माझ्या आसपास नाहीत आणि तसं आयुष्यही वाट्याला नाही. पण मुंबई चा activeness किंवा activeता ;) मला अगदी क्षणोक्षणी दिसते, जाणवते. पहाटे ५ वाजताची वेळ असो किंवा रात्री १२ ची. मुंबईत सामसूम तर बघायला मिळतच नाही; उलट अश्या अपवेळेला सुद्धा मुंबई active असते. आता active active  म्हणजे काय; तर रिक्षावाले, Taxi वाले , सायकलवाले, bike वाले, कार वाले अश्या सगळ्यांची जा ये चालू असते. अंडा भुर्जी, ऑम्लेट पाव, डोसा, बिर्याणीच्या गाड्यांपासून posh hotels, restaurants सगळं अगदी व्यवस्थित सुरु असतं. स्टेशन्स वर तर अक्षरश: गर्दी असते. पायी फिरणारे असतात ते वेगळेच. अर्थात अगदी पहाटे किंवा रात्री उशिरा याचं प्रमाण नक्कीच कमी असतं. पण अगदी सामसूम नसते. ही एक महत्वाची आणि वेगळी गोष्ट मी note  केली. उशिरापर्यंत खास करून मुलींनाही मी भटकताना पाहिलंय! रिस्क तर सगळीकडे आहेच, पण त्या मानाने इथे भीती कमी वाटते.

मुंबईचा 'मार्केट' हा जाम interesting प्रकार आहे.  नाही, मार्केट ला जाणे म्हणजे इतर शहरांमध्ये करतो त्याप्रमाणे अगदी भरपूर प्लान करून, कामांची यादी करून  जायची गरज नाही. मुंबईत मार्केट म्हणजे अक्षरश: गल्लोगल्ली आहे असं म्हटलं तरी अतिशयोक्ती नाही वाटणार. खास करून स्टेशन च्या बाहेर असलेली मार्केट्स म्हणजे पेन च्या re-fill  पासून home theatre पर्यंत च्या सगळ्या दुकानांनी भरलेली असतात. कधी लक्षात येणार नाहीत अश्या काही इंटरेस्टिंग, उपयुक्त, कल्पक वस्तूही अश्या मार्केट्स मध्ये हमखास आणि स्वस्तात मिळतात. दुकानंच नव्हे तर छोटे टपरीवजा stalls नाहीतर अक्षरश: टेबल वर वस्तू मांडून आपलं 'दुकान' थाटणारे लोक हे मुंबईकरांच्या गरजा फार चांगले ओळखून आहेत. पेन, मोजे, बेल्ट्स, रुमाल अश्या रोजच्या लागणा-या आणि वेगळं जाऊन विकत घ्यायला वेळ नसलेल्या वस्तू  स्टेशन च्या बाहेर रोजच्या येण्या जाण्याच्या वाटेवर मिळतात. लोकांना बरं आणि विक्रेत्यांना पण!

मुंबईच्या लोकल ट्रेन्स मधली खरेदी हा या माझ्यासाठी या सगळ्यापेक्षा जास्त कौतुकाचा भाग आहे. लोकल्स मधला बोरीवली-चर्चगेट, CST-कल्याण, चर्चगेट-विरार असा मोठ मोठा प्रवास लक्षात घेता विक्रेत्यांनी तिथेही आपलं विश्व (आणि गि-हाईक) निर्माण केलंय. कानातली, गळ्यातली इ. Ladies Accessories पासून  File होल्डर, कार्ड होल्डर, पेन्स, पुस्तकं, लहान मुलांसाठी चित्र पुस्तिका, रंग, रुमाल, Napkins, चादरी  या आणि अश्या अनेक विविध उपयोगी आणि interesting वस्तू माफक दरात मिळतात. आणि हो, त्याच्या quality बद्दल  जराही शंका बाळगू नका. निदान त्यावर जितके पैसे खर्च करतो त्या मानाने तरी त्या ब-याच टिकतात. स्वानुभवावरून सांगतेय ;). असे हे लोकल मधले mobile मार्केट हे सगळ्यांच्या मनात स्थान करून आहे. निदान ज्यांना अश्या खरेदीची आवड आहे त्यांच्या!

मुंबईकरांच्या सकाळी ६ ते रात्री ११  च्या non-stop, busy दिनचर्येमध्ये सगळ्यांनाच नाश्ता, जेवणाचे डबे बरोबर घेऊन जायला जमत नाही. त्यामुळे ही गरज ओळखून चणे, फुटाणे, दाणे पासून वडापाव, मिसळ, राईस-प्लेट पर्यंत सगळं काही सगळ्या स्टेशनबाहेरच्या  मार्केट्स मध्ये  मिळेल याची काळजी या हॉटेल वाल्यांनी आणि विक्रेत्यांनी घेतली आहे. आणि अशी हॉटेल्स फक्त स्टेशन बाहेर नसून जवळ जवळ प्रत्येक गल्लीत आहेत. त्यामुळे, स्टेशन च्या बाहेर, कोणत्या तरी कंपनी  च्या गेटबाहेर, भाजी मार्केट बाहेर, अगदी भर चौकात कुठेही लोक उभ्या उभ्या खाताना दिसले तरी नवल नाही!

आता विषय निघालाच आहे म्हणून आठवलं, आम्ही चर्चगेट ला काला घोडा फेस्टिवल ला गेलो होतो. तेव्हा शेवटच्या दिवशी रविवारी भटकत भटकत आम्हाला तसा उशीर झाला. रात्री १०.३० च्या आसपास आम्ही चर्चगेट  ला होतो. आणि चर्चगेट म्हणजे खास offices चीच colony. आजूबाजूला सगळी offices च offices. त्यामुळे त्या भागात उशिरा पर्यंत चालणारी हॉटेल्स कमी आहेत आणि आम्हाला तर जाम भूक लागलेली. काय करायचं अश्या विचारात असताना अचानक आम्हाला खमंग ऑम्लेट  चा वास आला. समोर पाहिलं तर एक ऑम्लेट पाव ची गाडी होती! तिघींना एकाच वेळी मोह झाला आणि एकीने त्याच्या 'Quality' ची लगेच हमी दिली की गाडीवरचं असलं तरी हरकत नाही. ब-याचदा ऑफिसला उशीर झाला की अनेक लोकांचा हाच हक्काचा 'dinner' असतो. आम्ही लगेचच ऑम्लेट पाव order केले. चव झक्कासच होती, हे वेगळं सांगायला नको. Flora fountain च्या बाहेर असलेला बेंच म्हणजे आमचा सोफा आणि टेबल म्हणजे  हात, अश्या थाटात आमचं जेवण पार पडलं. मग त्या नंतर समोरच एका juice वाल्याकडून वेगवेगळी ३ juices  घेतली. आता झालं संपूर्ण जेवण! तर सांगण्याचा मुद्दा हा की मुंबईत तुम्ही कुठेही, कधीही असा; तुम्हाला उपाशी राहावं लागणार नाही.

अशी ही मुंबई.. जितकी मोठी, तितकी समजायला सोप्पी, जितक्या चिडवणा-या  गोष्टी इथे,  तितक्याच सुखदायी सुद्धा! कितीही फिरा..संपत नाही, मुंबई Exploration ची उत्सुकता काही कमी होत नाही! :)

- अदिती